Η ενδοδοντική θεραπεία η ποιο απλά απονεύρωση, είναι μια θεραπευτική πράξη που περιλαμβάνει όλες εκείνες τις επεμβάσεις που γίνονται στο εσωτερικό του δοντιού, ώστε να αντιμετωπιστούν οι βλάβες του νεύρου, αλλά και οι βλάβες των περιακρορριζικών και περιοδοντικών ιστών που περιβάλλουν το δόντι και έχουν άμεση σχέση με αυτό.

Όπως κάθε ανθρώπινος ιστός έτσι και το νεύρο αποτελείται από ένα σύστημα αγγείων ,νευρών και κυττάρων έχοντας σαν λειτουργία την αίσθηση, τη θρέψη, την άμυνα και τη διάπλαση του δοντιού. Πολλές φορές οι λειτουργίες αυτές επηρεάζονται από διάφορα παθολογικά αιτια, οπως π.χ. ένα βίαιο χτύπημα σε κάποιο δόντι μπορεί να διαταράξει την αιμάτωση του η η οδοντική τερηδόνα η οποία αν παραμείνει αθεράπευτη προκαλεί διείσδυση μικροβίων στο νευρο, τα οποία προκαλούν μη αντιστρεπτές βλάβες η και τη νέκρωση του.

Άμεση συνέπεια είναι η εμφάνιση έντονου πόνου στο δόντι η ακόμα και η εμφάνιση πρηξίματος στην περιοχή. Ο πόνος του δοντιού είναι από τους ποιο εντόνους και ενοχλητικούς που μπορεί να νιώσει κάποιος, ενώ τα παυσίπονα δεν προσφέρουν ικανοποιητική ανακούφιση. Η επέμβαση του οδοντιάτρου είναι απαραίτητη όσο το δυνατό γρηγορότερα.

Ο οδοντίατρος καθαρίζει τους ριζικούς σωλήνες(εσωτερικό της ρίζας), ώστε να αφαιρεθούν τα υπολείμματα νεύρου και η μολυσμένη οδοντική ουσία, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιούνται για την απολύμανση τους ειδικά αντισηπτικά διαλύματα. Απαραίτητη είναι η λήψη ακτινογραφιών σε κάθε στάδιο της θεραπείας. Απαραίτητο είναι να αφαιρεθεί το σύνολο του νεύρου η των νεκρωμένων στοιχείων και να καθαριστεί καθ"ολο το μήκος και το πλάτος η ριζα, ωστε να δημιουργηθεί ένα στείρο μικροβίων περιβάλλον για να αποφύγουμε επιπλοκές αργότερα.

Αφού γίνει ο καθαρισμός της ρίζας ακολουθεί η ερμητική της εμφραξη, ωστε να μην μπορεί εκ νέου να αποικιστεί από μικρόβια και να παραμείνει το δόντι στο στόμα ασυμπτωματικό.

Ένα απονευρωμένο δόντι σφραγίζεται στη συνεχεία με κάποιο οδοντιατρικό υλικό, ακόμα αν είναι αρκετά υποδομημένο μπορεί να κτιστεί με τη βοήθεια αξόνων. Να τονιστεί ότι είναι ορθότερο να τοποθετηθεί στεφάνη(θήκη),ώστε να προστατεύει το δόντι από πιθανό κάταγμα.

Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε το ενδεχόμενο μιας τέτοιας θεραπείας μπορεί να αποφευχθεί αν τηρούμε τους κανόνες στοματικής υγιεινής και επισκεπτόμαστε τον οδοντίατρο μας για έλεγχο δυο φορές το χρόνο. Έτσι όποιο πιθανό πρόβλημα προκύψει αντιμετωπίζεται έγκαιρα και ανώδυνα εκμηδενίζοντας τον κίνδυνο κάποιο δόντι να χρειαστεί στο μέλλον ενδοδοντική θεραπεία.

Η βακτηριακή πλάκα είναι ενα φίλμ που σχηματίζεται πάνω στα δόντια ύστερα απο κάθε γεύμα,το οποίο αποικίζεται γρήγορα απο εκατοντάδες μικρόβια για τα οποία τα τροφικά υπολείμματα αποτελούν άριστο παράγοντα ανάπτυξης.Αν η πλάκα δεν απομακρυνθεί πλήρως με το βούρτσισμα εξελίσσεται μέσα σε λίγες μέρες σε τρυγία(πέτρα) με εναποθέσεις που προσκολώνται σταθερά στο σμάλτο των δοντιών.Η παρουσία πλάκας και τρυγίας υπονομεύει την υγεία των δοντιών,ούλων και προκαλεί ερεθισμό,ερυθρότητα και ουλοραγία,συμπτώματα τα οποία συνοδεύονται απο πόνο και αίσθημα καύσου.

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι βουρτσίζουν τα δόντια τους και προσέχουν γενικά το στόμα τους,αυτές οι προσπάθειες μπορεί να μην είναι πάντα αποτελεσματικές.Το βιαστικό βούρτσισμα,η χρήση φθαρμένης οδοντόβουρτας η"η λάθος τεχνική βουρτσίσματος μπορεί να ευθύνονται γι"αυτό.Υπάρχουν ακόμα κάποια ιατρικά προβλήματα η"κάποια φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη συσσώρευση πλάκας και τρυγίας.Ανεξάρτητα από την αιτία ο οδοντιατρικός καθαρισμός(αποτρύγωση) αποτελεί το πρώτο βήμα για την υγεία των δοντιών και των ούλων και στα πλαίσια της φροντίδας των ασθενών ο οδοντίατρος μπορεί να επιδείξει πως να βουρτσίζουν σωστά τα δόντια τους και πως να χρησιμοποιούν το οδοντικό νήμα και τα άλλα εξαρτήματα υγιεινής των δοντιών και των ούλων.Έτσι θα αποφευχθεί ο σχηματισμός πλακών και τρυγίας στα δόντια.

Η τακτική προληπτική φροντίδα των δοντιών και των ούλων είναι μια θεραπευτική προληπτική διαδικασία που γίνεται στο ιατρείο απο τον οδοντίατρο και συνίσταται στην απομάκρυνση των πλακών,της πέτρας και διαφόρων κηλίδων απο τους οδοντικούς ιστούς.Αυτό γίνεται με τη χρήση οδοντιατρικών εργαλείων που απομακρύνουν μηχανικά τα διάφορα υπολείμματα απο τα δόντια χωρίς να τα φθείρουν.Αυτά είναι τα ξέστρα χειρός και η ειδική συσκευή υπερήχων.

Στη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου μπορεί να προκύψουν διάφορα ιατρικά προβλήματα,το ίδιο ισχύει και για τα προβλήματα του στόματος,οπού απλά αλλάζουν οι καταστάσεις και οι συνθήκες.Σε πρόσφατες μελέτες διαπιστώθηκε μια σαφής σχέση μεταξύ της υγείας των δοντιών και των ούλων και κάποιων καρδιολογικών παθήσεων ή άλλων συστηματικών νόσων.Οι οδοντίατροι θα πρέπει να προσφέρουν στους ασθενείς τους την καλύτερη δυνατή ενημέρωση και θεραπεία δεδομένου οτι δεν είναι επιστημονικά σωστό να γίνεται ανεπαρκής θεραπευτική αντιμετώπιση του στόματος.

Φρονιμίτες ή σωφρονιστήρες είναι οι τρίτοι γομφίοι ή τραπεζίτες, τα τελευταία δηλαδή δόντια που ανατέλλουν στο στόμα σε ηλικία 18-22ετων. Συνήθως είναι τέσσερις ένας στην πάνω γνάθο και ένας στην κάτω γνάθο σε κάθε πλευρά του στόματος, ενώ δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο σε ορισμένους να λείπουν ένας η περισσότεροι φρονιμίτες. Λόγω έλλειψης χώρου στις γνάθους οι φρονιμίτες ενώ υπάρχουν δεν ανατέλλουν και ονομάζονται έγκλειστοι η ανατέλλουν μερικώς και ονομάζονται ημιέγκλειστοι.

Η εξέταση του στόματος από τον οδοντίατρο σε συνδυασμό με μια ειδική ακτινογραφία του στόματος που λέγεται πανοραμική ακτινογραφία θα μας δώσει απάντηση για την ύπαρξη η όχι των φρονιμιτών, την πιθανή θέση τους, καθώς και αν έχουν δημιουργήσει πρόβλημα η υπάρχει το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν.

Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν υποστεί την ταλαιπωρία της ανατολής των φρονιμιτών. Η ταλαιπωρία αυτή συνιστάται σε πόνο, οίδημα(πρήξιμο), αδυναμία διάνοιξης του στόματος, δυσκολία στην κατάποση και μια γενικότερη κακουχία η οποία επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την καθημερινότητα μας και μάλιστα σε σημαντικές για την ζωή μας περιόδους, όπως εισαγωγικές εξετάσεις σε πανεπιστήμιο, παραμονές γάμου, κατά την εγκυμοσύνη, σε διακοπές, κ.α. Ουσιαστικά αυτή η φλεγμονή που δημιουργείται με όλα τα παραπάνω συμπτώματα αφορά τα ούλα τα οποία περιβάλλουν το φρονιμίτη και καμία φορά τον σκεπάζουν και οφείλεται σε μικρόβια τα οποία παραμένουν γύρω από το δόντι λόγω αδυναμίας εφαρμογής σωστής στοματικής υγιεινής. Επίσης οι φρονιμίτες μπορούν να προκαλέσουν και αλλά προβλήματα όπως καταστροφή του μπροστινού από αυτούς δοντιού είτε από τερηδόνα είτε από περιοδοντική νοσο, καταστροφη του οστού της γνάθου, συνωστισμο των δοντιών από έλλειψη χώρου κ.α.

Η σύγχρονη παγκόσμια τάση είναι πλέον η εξαγωγή αυτών των δοντιών προτού μας δημιουργήσουν προβληματα. Αυτο βέβαια δεν σημαίνει ότι όλοι οι έγκλειστοι φρονιμίτες θα πρέπει να εξάγονται. Ο οδοντίατρος του ασθενούς εξετάζοντας τόσο αυτόν όσο και την πανοραμική ακτινογραφία και συνεκτιμώντας τα υπέρ και τα κατά της προληπτικής εξαγωγής θα συμβουλεύει κατάλληλα τον ασθενή.

Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι οι εξαγωγές φρονιμιτών αποτελούν πλέον πράξεις ρουτίνας, συνήθως γίνονται με τη γνωστή τοπική οδοντιατρική αναισθησία και στο ίδιο ραντεβού μπορούν να αφαιρεθούν ένας η και περισσότεροι φρονιμίτες. Με τις κατάλληλες μετεγχειρητικές οδηγίες και την φαρμακευτική αγωγή η μικρή αυτή ταλαιπωρία δεν διαρκεί περισσότερο από 4 έως 6 μέρες. Θα πρέπει επίσης να πούμε ότι όσο ποιο νέος είναι ο ασθενής τόσο ποιο εύκολα εξάγονται αυτά τα δοντια και η μετεγχειρητική περίοδος είναι ομαλότερη.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΟΛΙΚΩΝ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΩΝ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ

Κάθε ασθενής που αναμένει την τελική παράδοση των οδοντοστοιχιών του, πρέπει να γνωρίζει ότι η συνεργασία με τον οδοντίατρο του δεν τελειώνει. Η μάσηση η ομιλία και το χαμόγελο που έχουν διαταραχτεί λειτουργικά με την απώλεια των δοντιών σταδιακά θα αποκατασταθούν. Απαιτείται όμως ένα χρονικό διάστημα, κατά το οποίο θα προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση το στοματογναθικό σύστημα και ο οδοντίατρος θα ακούσει τα προβλήματα και θα δώσει λύσεις.

Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα είναι:

• Δυσανεξία και πόνος
• Μειωμένη συγκράτηση
• Κακή αισθητική απόδοση
• Δυσκολία πρόσληψης και λειοτρίβησης της τροφής
• Μειωμένη φωνητική απόδοση
• Ναυτία - έμετος

Ο πόνος είναι το γνωστό δυσάρεστο συναίσθημα, ενώ η δυσανεξία είναι μια κατάσταση γενικής ανησυχίας σε κάποιο ελαφρύ πόνο, όπως π.χ. όταν φοράμε καινούργια παπούτσια. Ο πόνος προκαλείται από κάποιο συγκεκριμένο αίτιο το οποίο ο οδοντίατρος θα εντοπίσει και θα αφαιρέσει. Η δυσανεξία μπορεί να οφείλεται σε υπερευαισθησία του βλεννογόνου της περιοχής η του ίδιου του ατομου, οπως συμβαίνει σε ηλικιωμένα άτομα με μακροχρόνια απουσία των δοντιών η σε γυναίκες που βρίσκονται σε κλιμακτήριο ή σε κάποια αλλεργική αντίδραση.

Μειωμένη συγκράτηση λέμε ότι εμφανίζει μια οδοντοστοιχία όταν αφαιρείται εύκολα από το στομα. Αυτο μπορεί να οφείλεται σε ξηροστομία η οταν η οδοντοστοιχία καταλαμβάνει μικρότερη ή μεγαλύτερη έκταση από αυτή που πρέπει.

Η αποκατάσταση της αισθητικής του προσώπου και του χαμόγελου είναι ένας βασικός στόχος της οδοντοστοιχίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένουμε το χαμόγελο των νεανικών χρόνων. Όταν το άτομο έχει μείνει χωρίς δόντια για πολύ καιρό το δέρμα και οι μύες του προσώπου χρειάζονται κάποιο χρονικό διάστημα μετά την τοποθέτηση των οδοντοστοιχιών για να αποκτήσουν πάλι τον τόνο τους.

Οι αρχικές δυσκολίες στο δάγκωμα και στο μάσημα της τροφής είναι αναμενόμενες. Η μάσηση είναι μια συνήθειας που μαθαίνετε σιγά-σιγά και εκτελείται αυτόματα. Με την απώλεια των δοντιών τα νεύρα και οι μύες μεταβάλλουν τη λειτουργία τους και πρέπει πάλι να την αλλάξουν όταν τοποθετηθούν οι οδοντοστοιχίες. Αυτό απαιτεί ένα διάστημα προσαρμογής, γι' αυτό η πρόσληψη τροφής πρέπει να γίνεται σε μικρά κομματάκια και να είναι μαλακή.

Η μειωμένη φωνητική απόδοση έχει να κάνει με τις θέσεις της γλώσσας και των χειλιών όταν προφέρουμε κάποιους φθόγγους. Οι θέσεις αυτές συνδυάζονται με τα τόξα των δοντιών στην άνω και κάτω γνάθο. Πρέπει λοιπόν ο ασθενής να συνεργαστεί με το γιατρο, ωστε να πραγματοποιηθούν οι σωστότερες φωνητικές δοκιμες, για να έχουμε τα καλυτέρα αποτελεσματα. Ετσι θα απαιτηθεί λιγότερος χρόνος προσαρμογής της γλώσσας. Αυτό θα γίνει ευκολότερα αν μετά την τοποθέτηση της οδοντοστοιχίας διαβάζουμε την εφημερίδα η κάποιο βιβλίο δυνατά μόνοι μας σε κάποιο δωμάτιο.

Τέλος, ο εμετός και η ναυτία οφείλονται κυρίως σε ψυχολογικούς λόγους προσαρμογής του ατόμου με την οδοντοστοιχία και λιγότερο στην υπερέκταση του οπίσθιου ορίου της, το οποίο άλλωστε διορθώνεται άμεσα από τον οδοντίατρο.

Οι συζητήσεις μεταξύ ασθενή και ιατρού από τις πρώτες φάσεις κατασκευής των οδοντοστοιχιών θα βοηθήσουν ώστε η προσαρμογή  στις νέες συνθήκες λειτουργίας του στοματογναθικού συστήματος να γίνει ευκολότερα και συντομότερα.